ویپ (VoIP) چیست؟مقدمه در مورد ویپ (VoIP) به طور خلاصه، VoIP یا Voice Over IP، تکنولوژی انتقال صدا روی بستر شبکه است که امکان برقراری تماس‌های تلفنی را روی بستر شبکه IP فراهم می آورد. تا 30 سال پیش واژه‌ای به نام اینترنت وجود نداشت و ارتباط محاوره‌ای تنها از طریق شبکه عمومی تلفن (PSTN) امکان پذیر بود همچنین ارسال داده به ویژه در فواصل دور بسیار هزینه بر بود اما در طی چند سال گذشته شاهد پدیده‌هایی جذاب بوده‌ایم؛ گسترش رایانه‌های شخصی، فناوری‌های جدید ارتباطی همچون تلفنهای سلولی و بالاخره شبکه گسترده اینترنت. این ارتباط از طریق چت و پست الکترونیکی برقرار شد و تجارت در سایه وب تولدی دوباره یافت. حال ما شاهد انقلابی واقعی در جهان ارتباطات هستیم. افراد با استفاده از رایانه شخصی و اینترنت به امور شغلی خویش می‌پردازند و نیز اوقات فراغت خود را سپری می‌کنند. تبادل اطلاعات (تصویر، صدا و مستندات) را به راحتی انجام می‌دهند و با استفاده از نرم افزارهای کاربردی از طریق اینترنت به گفتگو با یکدیگر می‌پردازند. تمامی این مسایل، امروزه در سایه یک تکنولوژی قابل انجام هستند که گسترش روزافزونش تمامی ارتباطات را تحت الشعاع قرار می‌دهد و آن تکنولوژی VoIP است. ویپ VoIP چیست و چگونه کار می‌کند؟ صوت یا صدای انسان سیگنالی آنالوگ است. بنابراین در مبدأ از یک مبدل سیگنال آنالوگ به دیجیتال، استفاده می‌شود. با توجه به اینکه صوت می‌بایست جهت انتقال از طریق شبکه IP به بسته‌هایی از جنس دیتا تبدیل شوند، دیجیتال شدن سیگنال صوت باید انجام پذیرد. همانطور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید در طی مراحل تبدیل آنالوگ به دیجیتال، تبدیل کدک‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند که برای اطلاع از نحوه کارکرد کدک‌ها و انواع آنها می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید. جزییات روش را در شکل زیر می‌توانید مشاهده کنید. در انتهای انتقال نیز، عمل عکس آن انجام خواهد پذیرفت. سیگنال دیجیتال که از طریق شبکه IP انتقال یافته، در مقصد و توسط یک تبدیل کننده از حالت سیگنال دیجیتال به آنالوگ تبدیل خواهد شد. سیگنال دیجیتال بسیار ساده‌تر قابل کنترل است. فشرده سازی، مسیریابی، تبدیل آن به فرمتی مناسب و مقاومت در برابر نویز از مواردی است که کنترل آنها در حالت دیجیتال ساده تر انجام می‌پذیرد. روند انتقال دیتا در ویپ ارزان بودن به کارگیری شبکه داده برای ارسال صوت، استفاده بهینه از پهنای باند، توانایی ارسال با نرخ بیت‌های مختلف، امکان انتخاب کیفیت مکالمه و در نتیجه تعیین میزان هزینه از طرف کاربر و اضافه نمودن سرویس‌های جدید از مزایاي این تکنولوژی می‌باشند. این تکنولوژی همراه با مزایای جدیدي که ارائه می‌دهد، ریسک‌های امنیتی نیز در پی دارد و به کارگیري آن نباید بدون در نظر گرفتن ملاحظات امنیتی انجام شود. در ادامه به شرح مزایای این تکنولوژی پرکاربرد می‌پردازیم. مزایای ویپ (VoIP) از نقطه نظرهای متفاوتی می‌توان به بررسی مزایای این تکنولوژی پرداخت که بالطبع کاهش هزینه‌های جاری، از جمله جذاب‌ترین ویژگی‌های این تکنولوژی است که برخی از دلایل این امر عبارتند از: ۱. بی نیازی از سیم کشی مجزا این تکنولوژی از بستر شبکه برای ارتباطات تلفنی استفاده می‌کند که موجب کاهش کابل کشی مجزا می‌گردد. هم چنین در صورت جابجایی محل کاربر، دیگر دردسر سیم کشی به مکان جدید وجود نخواهد داشت. ۲. کنفرانس‌های صوتی و تصویری سازمان‌هایی که برای انجام امور خود از برقراری کنفرانس‌ها در بستر VoIP استفاده می‌نمایند از هزینه‌های برقراری ارتباطات تلفنی با توجه به مسافت‌های کاربران (حتی در ابعاد بین المللی) جلوگیری می‌کنند. ۳. ادغام دستگاه تلفن با کامپیوتر شخصی همان طور که می‌دانید امروزه استفاده از نرم افزارهای تلفنی (SoftPhone) در سازمان‌ها و حتی سیستم‌های خانگی به صورت روزافزون در حال گسترش می‌باشد. استفاده از این نرم افزارها جایگزینی برای IP-Phone به شمار می‌رود که تنها نیاز به Handset دارد. لذا بدین صورت می‌توانید از هزینه‌های موجود بکاهید. ۴. تماس کاربران خارج از سازمان به صورت رایگان به هر نقطه از دنیا کاربران این سیستم از طریق اینترنت قادر به تماس با سازمان مورد نظر خود می‌باشند. این ویژگی برای کارکنانی که خارج از محیط دفتر هستند علاوه بر کسر هزینه‌ها موجب تسهیل تماس‌های تلفنی نیز می‌شود. ۵. گسترش آسان گسترش و افزودن کاربر در این سیستم‌ها به سادگی انجام پذیر است و برخلاف سیستم‌های پیشین نیاز به سیم کشی مجدد برای هر کاربر وجود ندارد. ۶. مدیریت متمرکز و آسان مراکز تلفن مبتنی بر VoIP محیطی را تحت شبکه در اختیار کاربر قرار می‌دهند که از طریق آن می‌تواند تنظیمات را تغییر داده، کاربر اضافه کرده و یا گزارش گیری نماید. همچنین از دیگر مزیت های ویپ می توان به موارد زیر اشاره کرد : ترکیب کارکردهای صدا و دیتا با سيستمهاي VoIP به يكي از سه روش زير ميتوان ارتباط تلفني برقرار كرد: ATA(gateway) سادهترين روش برقراري ارتباط VoIP با استفاده از ATA(Analog Telephone Adaptor)ها كه gateway هم ناميده ميشوند، ميباشد. اين ابزارها اين امكان را به شما ميدهند كه از تلفنهاي آنالوگ استاندارد فعليتان استفاده كنيد(اگر هنوز از تلفنهاي آنالوگ استفاده ميكنيد). به آساني ميتوانيد handset استانداردتان را به ATA متصل كنيد، سپس ATA را به كامپيوتر يا ارتباط اينترنتتان وصل كنيد. با اين كار قادر به برقراري ارتباط VoIP خواهيد بود. ATA سيگنال آنالوگ را از تلفن استاندارد شما ميگيرد و آن را به سيگنال ديجيتال آماده براي انتقال در بستر اينترنت تبديل ميكند. همراه برخي ATAها يك نرمافزار هست كه روي كامپيوتر load ميشود و شما را قادر ميسازد كه آن را براي VoIP با دقت پيكربندي كنيد.
IP Phones اين handsetها كاملاً شبيه handsetهاي استاندارد معمولي است. داراي يك كانكتور RJ 45 Ethernet به جاي كانكتورهاي استاندارد RJ 11 هستند. اين تلفنها تمام نرمافزارها و سختافزارهاي لازم براي برقراري ارتباطات VoIP را به صورت built-in دارند. مستقيمأ به روتر شما وصل ميشوند و يك ورودي سريع و مقرون به صرفه به دنياي VoIP فراهم ميكنند.
كامپيوتر به كامپيوتر اين روش آسانترين روش استفاده از تكنولوژي VoIP است. شركتهاي زيادي هستند كه نرمافزارهاي مقرونبهصرفهاي ارائه ميدهند كه ميتوانيد براي اين نوع VoIP از آنها استفاده كنيد. معمولاً تنها مبلغي كه بايد پرداخت كنيد فقط هزينه ماهانه ISP است. تمام آنچه كه نياز داريد يك ميكروفون،بلندگو، يك كارت صداي مناسب و يك ارتباط اينترنت با سرعت مناسب است.
شركتهاي تلفني بزرگ امروزه با استفاده از VoIP هزاران تماس تلفني راه دور را از طريق يك circuit switch به درون يك IP gateway مسيردهي ميكنند. اين دادهها در طرف ديگر توسط يك gateway دريافت شده و سپس با يك circuit switch محلي ديگر مسيردهي ميشود. هر روزه شركتهاي بيشتري سيستمهاي تلفني VoIP را نصب ميكنند و تكنولوژي VoIP در حال رشد است. امکانات ویپ (VoIP) برخی امکانات این سیستم جدید به شرح زیر می‌باشد. ۱. امکان ارائه شماره تلفنهای داخلی به تعداد بالا با توجه به ظرفیت سیستم تلفنی که راه اندازی شده است، می‌توانید تعداد مختلف داخلی‌ها را داشته باشید. ۲. امکان دریافت پیام صوتی (Voicemail) استفاده از این سرویس در صورت عدم امکان پاسخگویی کاربر، می‌توان برای او پیام گذاشت. کاربر در زمان دلخواه قادر به شنیدن این پیام بوده و نیز امکان ذخیره سازی آن بر روی سرور می‌باشد. ۳. ضبط مکالمات این امکان وجود دارد که تمامی مکالماتی که در بستر ویپ در سیستم شما صورت می‌گیرد ضبط شده و در سیستم شما ذخیره گردند. ۴. تلفنهای نرم افزاری (SoftPhone) با نصب تلفنهای نرم افزاری امکان دسترسی به داخلی‌های کاربران از طریق کامپیوتر فراهم می‌باشد. با استفاده از این ویژگی کاربرانی که خارج از محیط سازمان هستند امکان ارتباط با سازمان را همچنان خواهند داشت. همچنین این امکان وجود دارد که از لپ تاپ یا موبایل به عنوان وسیله ارتباطی استفاده کرد. ۵. Fax to Email با استفاده از این ویژگی قابلیت ارسال فکس‌های دریافتی به ایمیل وجود خواهد داشت. بدین صورت خدمت بزرگی به محیط زیست و صرفه جویی در مصرف کاغذ خواهد شد. از طرف دیگر ذخیره شدن اسنادی از این قبیل در ایمیل، دسترس پذیری آن ها را بالا می‌برد. ۶. VoiceMail to Fax این امکان نیز یکی دیگر از قابلیت‌هایی است که تکنولوژی VoIP در اختیار می‌گذارد که البته ملزم به وجود امکانات شبکه‌ای جهت فرستادن پیام‌های صوتی به ایمیل می‌باشد. ۷. Interactive Voice Response این ویژگی (IVR) با تماس کاربران منوی صوتی را فراهم می‌کند تا برای اتصال به بخش مورد نظر شماره همان بخش را طبق پیامی که پخش می‌شود وارد کند. برای مثال در هنگام تماس با سازمانی که دارای بخش‌هایی از قبیل فروش، پشتیبانی، مالی و … است، ابتدا پیامی برای مخاطب پخش می‌شود که برای ارتباط با هر بخش شماره‌ای اعلام می‌شود. سپس کاربر با انتخاب شماره‌ها به بخش مورد نظرش هدایت می‌شود. ۸. صف انتظار با استفاده از این ویژگی، در صورت اشغال بودن خط شما، تماس‌های مخاطبان شما از دست نرفته بلکه در صف قرار داده می‌شوند تا به هنگام آزاد شدن شماره شما، تماس برقرار شود. ۹. تنظیم ساعات اداری این ویژگی هم یکی از موارد کاربردی در پیاده‌سازی سیستم‌های تلفنی سازمان‌ها به شمار می‌رود که در سیستم‌های مبتنی بر VoIP به راحتی قابل انجام خواهد بود. ۱۰. گزارش گیری این امکان وجود دارد که تمام تماس‌های کاربران به صورت گزارش در این سیستم ذخیره شود که در نظارت بر تماس‌ها و ارائه گزارش‌هایی که بیانگر نحوه و میزان تماس‌هاست، مفید می‌باشد. محدودیت‌های ویپ (VoIP) تکنولوژی VoIP دارای محدوديت‌های مختص به خود است كه در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌گردد. مهمترين مسئله در ارتباط کيفيت صدا است. در دنيای واقعی شرايط به گونه‌ای است که تضمین کیفیت بالای تماس‌ها، کاری سخت و نیازمند درست کار کردن عوامل مختلف است. همانطور که پیشتر اشاره شد، تکنولوژی ویپ، صوت را به داده ديجيتال تبديل و پس از قرار دادن در بسته‌های اطلاعاتی آنها را از طريق شبکه IP، ارسال می‌نمايد. همانند ساير نوع‌های داده، بسته‌های اطلاعاتی ممكن است با همان اولويتی كه ارسال شده‌اند به مقصد نرسند. سيستم دريافت كننده قادر به بازسازی مجدد بسته‌های اطلاعاتی صرف‌نظر از اولويت دريافت آنها می‌باشد. ماهيت تبديل صوت به صورت بلادرنگ است و اين بدان معنی است كه در صورتی كه بسته های اطلاعاتی با اولويت ارسال در مقصد دريافت نشوند، در زمان بازسازی مجدد داده (تبديل داده ديجيتال به صوت) سكوت را شاهد خواهيم بود؛ برای غلبه بر این مشکل تمهیداتی از قبیل استفاده از پروتکل‌های RTCP ارائه شده است که مسایلی از این دست پیش نخواهد آمد. فشرده سازی و برگرداندن داده به حالت اوليه، سربار پردازشی مختص به خود را خواهد داشت. علاوه بر اين، فشرده سازی افت كيفيت صدا را به دنبال خواهد داشت. سيستم‌های مبتنی بر VoIP، در صورت قطع جريان برق آسیپ پذیر خواهند بود؛ البته برای این مشکل نیز تمهیداتی اندیشیده شده است که یکی از ساده‌ترین‌های آن استفاده از UPS در مواقع قطع برق است تا امکان برقراری تماس همچنان وجود داشته باشد. اما در سیستم‌های پیشین و سنتی در صورت قطع جريان برق امكان استفاده از تلفنهای قديمی وجود خواهد داشت چراكه شركت‌های مخابراتی، الكتريسيته را بر روی خطوط تلفن ارسال می‌نمايند. بدين ترتيب، حتی در صورت قطع جريان برق، تلفن معمولاً فعال و قابل استفاده خواهد بود چراكه برق تلفن از يك منبع ديگر تامين می‌گردد. در انتها نمونه‌هایی از ساختار سیستم‌های مبتنی بر ویپ برای سازمان کوچک و ساختار VoIP برای سازمان بزرگتر آورده شده است.
منبع: http://www.senatelecom.com |