امروزه با گسترش شهرها و نياز روز افزون به انرژي الكتريكي و از طرفي محدوديتهاي موجود از لحاظ اقتصادي، جغرافيايي و براي ايجاد پستهاي جديد و يا احداث نيروگاههاي بزرگ موجب شده است تا كاربرد منابع توليد پراكنده روز به روز اهميت بيشتري يابد.

موارد مهمي كه در استفاده از اين منابع بايد در نظر داشت علاوه بر محل نصب و ظرفيت منبع، نحوه بهره برداري از اين نيروگاه هامي باشد.

“شبکه برق هوشمند” به سرعت به یک مسئله مهم میان سیاستمداران، دست اندرکاران محیط زیست و شرکت های سرویس دهنده شهری برق-آب-گاز تبدیل میشود. اما شبکه برق هوشمند دقیقا چیست و چگونه کار میکند و  به چه شکل میتوان از آن برای نجات زمین استفاده کرد؟

“شبکه هوشمند” یک مسئله منفرد و مجزا نیست، بلکه مجموعه ای کامل از فن آوری هایی است که می تواند در ایجاد یا ارتقاء شبکه برق مصرف شود. در این راه، این شبکه با استفاده از دستگاه های دیجیتال میتواند مصرف را ردگیری کند و بر نحوه مصرف در زمان اوج آن (پیک) مراقبت نموده و همچنین کنترل استفاده انرژی در خانه یا ساختمان مورد نطر را به نحوی انجام دهد که در صورت امکان دستگاههای پرمصرف در اوج مصرف خاموش شوند. شبکه هوشمند میتواند سیستمهای مراقبتی در داخل ساختمان داشته باشد که به کاربران اجازه میدهد تا مصرف انرژی خود را بهتر مدیریت کنند. حتی این امکان برای شبکه های هوشمند وجود دارد که به منابع انرژی مستقل، مانند پنلهای خورشیدی خانه یا سیستم های زمین گرمایی منزل اجازه دهند تا انرژی خود را به شبکه تزریق نمایند. اتومبیل برقی که به برق خانه وصل شده است نیز، برای کار کردن به این  فن آوری نیاز خواهند داشت.

“شبکه هوشمند” نمیتواند همه مشکلات ما را حل کند ، اما ممکن است به استفاده کارآمدتر از انرژی ما را یاری دهد، و این چیزی است که فعلا بسیار مهم است زیرا جهان تشنه انرژی ارزان  است. حتی درصد کمی از کارایی در شبکه برق یک شهر بزرگ به معنی کاهشی عظیم در انتشار کربن می باشد.

 یک شبکه هوشمند، برق را با روش دو طرفه از عرضه کنندگان به مصرف کنندگان میفرستد تا بتواند کنترل وسایل موجود در خانه های مصرف کنندگان را جهت صرفه جویی در انرژی، کاهش هزینه و افزایش قابلیت اطمینان و شفافیت را انجام دهد.

چنین شبکه برق مدرنی، توسط بسیاری از دولتها جهت ترویج راهی برای مقابله با استقلال انرژی، گرمایش جهانی و مسائل انعطاف پذیری فوق العاده مورد توجه قرار گرفته است. کنتورهای هوشمند هرچند بخشی از شبکه هوشمند میباشند، اما به تنهایی شبکه هوشمند تلقی نمی شوند.

 همانطور که گفته شد شبکه هوشمند شامل سیستم کنترل هوشمندی است که ردیابی تمامی جریان برق در سیستم را به عهده دارد. همچنین استفاده از خطوط فوق هادیها را برای کاهش افت قدرت و همچنین قابلیت یکپارچه سازی انرژی های مولد برق تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی و باد را مد نظر دارد. هنگامی که انرژی ارزان است، کاربر می تواند شبکه هوشمند را طوری تنظیم کند که به لوازم خانگی پرمصرف مانند ماشین لباسشوئی دستور روشن شدن بدهد. این شبکه میتواند در زمان اوج مصرف، وسایل مذکور را غیرفعال کند.

 انتاریوی کانادا سال قبل با معرفی قانون انرژی سبز حمایت از شبکه هوشمند را آغاز کرد. ساکنان استان به سرعت با این تکنولوژی آشنا میشوند و در این راه Hydro One با انجام پروژه ای جهت ارائه کنتورهای هوشمند، انتاریو را تحت پوشش قرار داده است. برای تکمیل این طرح، نیاز است تا کشور به ارتقا زیرساخت های خود همانند کشورهای دیگر بپردازد، اما چون اکثر جمعیت کانادا در مرز جنوبی آن متمرکز است،  چالشی برای اینکار بوجود آورده است زیرا بخش عمده ای از برق آبی کانادا از مناطق بسیار دور افتاده شمال بدست میآید.

آی.بی.ام اولین کشور دارای شبکه هوشمند را مالت معرفی میکند. مالت کشوری است که شدیدا وابسته به انرژی از خارج است و لزوم صرفه جویی بهنیه روی برق و آب از موارد حیاتی حساب میشود. شبکه هوشمند جدید روی هر دو مورد آب و برق این کشور کار میکند که میتواند محل نشت آب یا افت برق را فورا یافته و به تعمیرکاران امکان دهد تا آنرا سریعا تعمیر کنند و به سازمانهای سرویس دهنده کمک میکند تا بتوانند طرحهای خود را هرجه هوشمندانه تر و مقرون به صرفه پیاده کنند. تعداد ۲۵۰۰۰ کنتور هوشمند دوطرفه کار مراقبت از مصرف برق را بصورت بلادرنگ به عهده دارند و قیمتها را لحظه ای تنظیم کرده و به مشتریان خوش  حساب پاداش میدهند. بدین ترتیب دولت مالت میتواند به شهروندانش بگوید که چگونه مصرف خود را تنظیم کنند تا به نفعشان باشد و بدین ترتیب کشوری شود که در آینده بتواند سوخت نفت را با انرژی دیگری عوض کند.